İkamet izni nedir, Türkiye ikamet izni nasıl alınır?

İkamet izni, Türkiye ülkesinde vizenin ya da vize muafiyetinin tanıdığı süreden veya doksan günden fazla kalacak yabancıların alması zorunlu izindir. İkamet izni, altı ay içerisinde kullanılmaya başlanmazsa geçerliliğini kaybeder.

İkamet izninden muaf tutulan yabancılar

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 20. maddesinde bazı yabancıların ikamet izninden muaf tutulacağı açıkça belirlenmiştir. Bu yabancılar;

• Doksan güne kadar vize ile ya da vizeden muaf şekilde gelen kişiler, vize süresi veya vize muafiyeti süresince,
• Vatansız Kişi Kimlik Belgesi sahibi olan yabancılar,
• Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurları,
• Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurlarının ailelerinden Dışişleri Bakanlığınca bildirilen kişiler,
• Uluslararası kuruluşların Türkiye temsilciliklerinde çalışan ve statüleri anlaşmalarla belirlenmiş olan kişiler,
• Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalara istinaden ikamet izninden muaf tutulan kişiler,
• 5901 sayılı Kanunun 28. maddesi kapsamında olanlar (Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler)
• 76. ve 83. maddelerin birinci fıkraları kapsamında belge sahibi olanlar (Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi Kimlik Belgesi ve Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü verilen kişiler)

İkamet izni başvurusu nasıl yapılır?

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 21. maddesine göre başvurular, yabancının vatandaşı olduğu ya da yasal olarak bulunduğu ülkedeki konsolosluklara yapılır.

İkamet iznini almak amaçlı başvuran yabancıların, talep etmiş olduğu izin süresinden altmış gün daha uzun süreli pasaportu veya pasaport yerine geçen belgesi bulunmalıdır.

Başvuru için gerekli bilgi ya da belgelerin eksik olması durumunda yabancı kişinin başvurusunun değerlendirilmesi, bu eksikliklerin tamamlandığı zamana kadar ertelenebilir. Eksik olan ve tamamlanması gereken bilgi ve belgeler başvuruda bulunan kişiye bildirilir.

Konsolosluklar, kendilerine yapılan izin başvurularını bu husustaki görüşleri ile birlikte Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne iletir. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü durumlarda ilgili kurumların görüşlerini de alarak başvuruları neticelendirmesini takiben, ikamet izninin düzenlenmesi veya başvurunun reddedilmesi için konsolosluğa bilgi verir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 21/5 maddesi uyarınca başvuru, en geç doksan gün içinde sonuçlandırılır. Başvurunun reddine karar verilmesi halinde başvurunun reddine ilişkin işlemler ilgilisine tebliğ edilir.

Valiliklere yapılabilecek başvurular

Bazı istisnai hallerde başvuruların valiliklere de yapılabileceği belirlenmiş olup bu haller aşağıda açıklanmaktadır.

• Adli veya idari makamların kararlarında ya da taleplerinde,
• Yabancının Türkiye’den ayrılmasının makul ya da mümkün olmaması halinde,
• Uzun dönem ikamet izinlerinde,
• Öğrenci ikamet izinlerinde,
• İnsani ikamet izinlerinde,
• İnsan ticareti mağduru ikamet izinlerinde,
• Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçiş durumlarında,
• Türkiye’de ikamet izni bulunan anne ya da babanın Türkiye’de doğan çocukları için yapacağı başvuru hallerinde,
• Geçerli izin verilmesine esas olan gerekçenin sona ermesi halinde ya da değişikliğe uğraması, nedeni ile yeni kalış amacına uygun izin almak için yapılacak başvurularda,
• 20. maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde yapılacak ikamet izni başvurularında,
• Türkiye’de yüksek öğrenimini tamamlayanların, kısa dönem ikamet iznine geçişlerinde.

İkamet izni nasıl uzatılır?

İkamet izni valiliklerce uzatılabilir. Uzatma başvurusu, yabancının ikamet izni süresinin dolmasına altmış gün kalmasından itibaren başlayarak ve her durumda bu süre sona ermeden önce valiliklere yapılır.

İzin uzatma başvurusunda bulunan kişilere, harca tabi olmayan bir belge verilir. Bu belgenin verildiği yabancılar, izin süreleri sona erse bile ikamet izni uzatma başvurusu hakkında karar verilinceye kadar bu belge ile Türkiye’de ikamet edebilir.

Uzatılmasına karar verilen ikamet izinleri, yasal izin süresinin bitiş tarihinden itibaren başlatılır. Uzatma başvuruları, valiliklerce sonuçlandırılır.

Türkiye içinden yapılan ikamet izni talebinin reddi, iptali ya da uzatılmaması

Türkiye içinden yapılan başvuruya ilişkin talebin reddi, ikamet izninin uzatılmaması ya da iptali ile bu işlemlerin tebliği valilikler tarafından yapılır. Bu işlemler yapılırken yabancının;

• Türkiye’deki aile bağları,
• İkamet süresi,
• Menşe ülkedeki durumu,
• Çocuğun yüksek yararı,

ve benzeri durumlar göz önünde bulundurulur ve ikamet iznine ilişkin karar ertelenebilir.

İkamet izni talebinin reddine, iznin uzatılmamasına ya da iptaline ilişkin karar, yabancıya veya yabancının yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilir. Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatına yapılan bu tebligat içeriğinde, yabancının karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanabileceğine dair bilgiler ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri de bulunur.

İkamette kesinti

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda açıklanan hükümlerin uygulanması açısından; zorunlu kamu hizmeti, eğitim ve sağlık nedenleri hariç olmak üzere, bir yıl içinde toplam altı ayı geçen veya son beş yıl içinde toplam bir yılı aşan Türkiye dışında kalışlar ikamette kesinti sayılır.

İkamet süresinde kesintisi olan yabancıların izin başvurularında ya da başka bir ikamet iznine geçişleri durumunda, önceki izin süreleri hesaba katılmaz.

Kesintisiz ikamet izin süreleri hesaplanırken, öğrenci ikamet izinlerinin yarısı, diğer ikamet izinlerinin ise tamamı sayılır.

İkamet izinleri arasında geçiş

Yabancı kişiler, kendilerine izin verilmesine esas kabul edilen gerekçenin sona ermesi halinde ya da farklı bir gerekçenin ortaya çıkması durumunda, yeni kalış amacına uygun ikamet izni talebinde bulunabilir.

İkamet izni avukat istanbul

İkamet izni başvurusu konusundaki hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan hukuk ofisimize ulaşabilirsiniz.