Disiplin cezası iptali ve beraat kararı ilişkisinde masumiyet karinesinin rolü

Yazımızda disiplin cezası iptali ve beraat kararı ilişkisi hakkında önemli bir Anayasa Mahkemesi kararı hakkında açıklamalara yer vermek istiyoruz.

Yakın zamanda verilen bir karar ile beraat kararının dikkate alınmamasının kişinin masumiyet karinesini ihlal ettiği yönünde bir karar verildi. Bu karar disiplin cezası iptali talepli açılan davalar açısından önem taşıyor zira bu davalarda çoğu zaman talebin dayanağı olarak ceza mahkemelerinden verilen beraat kararları gösteriliyor.

Yazımıza konu kararda Anayasanın 36. ve 38. maddeleri önemli bir yer tutmaktadır. Anayasanın 36. maddesi ile;

Herkesin, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ya da davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu açıklanmıştır. Bu madde ile adil yargılanma hakkının güvence altına alındığı tartışmasızdır.

Anayasanın 38. maddesi ile de;

Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimsenin suçlu sayılamayacağı belirlenmiştir. Masumiyet karinesi olarak da tanımlandırılan bu kavram, aynı zamanda adil yargılanma hakkının da bir parçasıdır.

Anayasa Mahkemesi tarafından verilen kararda masumiyet karinesinin, hakkında suç isnadı bulunan bir kişinin adil bir yargılama neticesinde suçlu olduğuna dair kesin hüküm tesis edilene kadar masum sayılması gerektiğini ifade ettiği ve bu tanımın hukuk devleti ilkesinin de bir gereğini oluşturduğu açıklanmıştır.

Böylece kişinin suç işlediğine ilişkin kesinleşen bir yargı kararı bulunmaksızın suçlu olarak kabul edilmemesinin güvence altına alındığı belirtilmiştir.

Başvuruya konu olay

Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuru ile başvurucu ceza yargılamasında yargılandığı bazı suçlar nedeniyle beraatine, bazı suçlar nedeni ile ise HAGB kararı verilmiş olmasına rağmen başvuruya konu mahkeme kararlarında yer alan ifadelerin kendisinin suçlu olduğu inancına yol açtığı hususunu gerekçe olarak göstermiştir.

Başvuruya neden olan olay neticesinde yapılan başvuru ve verilen karar, disiplin cezası iptali ve beraat ilişkisi açısından önem taşımaktadır. Bu iki unsuru birbirine bağlayan ve karara konu olan en önemli kavram ise masumiyet karinesidir.

Disiplin cezası iptali ve beraat ilişkisinde ceza muhakemesi ve disiplin hukukunun farklılığı

Anayasa Mahkemesi, kararında ceza muhakemesi hukuku ve disiplin hukukunun farklı kural ve ilkelere tabi disiplinler olduğunu açıklamıştır. Bundan hareketle disiplin hukuku, kurumun iç düzenini korumayı amaçlar. Bu nedenle de kamu görevlilerinin mevzuat, çalışma düzeni, hizmetin gereklerine aykırı işlemlerine uygulanacak yaptırımlar ile bunların usul ve esaslarını düzenler.

Bazı durumlarda ise kamu görevlisinin fiilinin ceza hukuku kapsamında suç tanımına uymasının yanında disiplin hukuku yönünden de sorumluluk gerektiren bir mahiyet taşıyabileceği ifade edilmiştir.

Sonuç

Başvuruya konu kararda Anayasa Mahkemesi tarafından bireysel başvuruya konu edilen mahkeme kararında masumiyet karinesine yönelik bir müdahalenin bulunduğu neticesine varılmıştır. Verilen kararda yeniden yargılama yapılması gerektiği açıklanmıştır. Buna göre masumiyet karinesinin ihlali açısından sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunduğu vurgulanmıştır.

Özellikle ceza mahkemesi tarafından verilen kararda “belgede sahtecilik suçundan suçlu bulunarak hüküm giymiş olması” ifadesinin ceza yargılaması sonucunda Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunan taraf hakkında verilen HAGB kararının cezai bir sorumluluk yükleyen nihai bir karar mahiyetinde olduğu algısına yol açtığı tespiti yapılmıştır.

Dolayısıyla başvurucuya yönelik bir ithamdan söz edilmiş, bu durumun da masumiyet karinesinin ihlali niteliğinde olduğu açıklanmıştır. Bu hali ile disiplin cezası iptali ve beraat kararı ilişkisi açısından önemli bir karar verilmiştir.

Tüm hukuki danışmanlık talepleriniz için 08504201155 iletişim hattımızdan hukuk ofisimize ulaşabilirsiniz.