657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları;

• Uyarma,
• Kınama,
• Aylıktan kesme,
• Kademe ilerlemesinin durdurulması,
• Devlet memurluğundan çıkarma,

şeklinde olup her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallere yazımızda yer vereceğiz.

Uyarma cezası nedir?

Yasa uyarınca uyarma devlet memuruna, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

Uyarma cezasını gerektiren fiiller nelerdir?

Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller:

a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görev ile ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımının yapılmasında kayıtsızlık gösterme veya düzensiz davranma,

b) Özürsüz ya da izinsiz olarak göreve geç gelme, erken ayrılma, görev mahallini terketme,

c) Kurum tarafından belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmeme,

d) Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak,

e) Devlet memuru vakarına yakışmayacak şekilde tutum ve davranışlarda bulunma,

f) Görevine ya da iş sahiplerine karşı kayıtsızlık gösterme veya ilgisiz kalma,

g) Belirlenen kılık kıyafet hükümlerine aykırı davranma,

h) Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunma,

şeklinde tespit edilmiştir.

Kınama cezası nedir?

Kınama, memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Kınama cezasını gerektiren fiiller nelerdir?

Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller;

a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlar tarafından belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görev ile ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımından kusurlu davranma,

b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmeme,

c) Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranma,

d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunma,

e) Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyanın memurun özel işlerinde kullanılması,

f) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyaları kaybetme,

g) İş arkadaşları, maiyetindeki personel ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunma,

h) İş arkadaşları ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşma,

ı) Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunma ve bu tür yazı yazma, işaret, resim ve benzeri şekiller çizme ve yapma,

j) Verilen emirlere itiraz etme,

k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olma,

l) Kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak,

m) Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç verme (2004 yılında 5234 sayılı yasa ile eklenmiştir)

şeklinde tespit edilmiştir.

Aylıktan kesme cezası nedir?

Aylıktan kesme, memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiiller nelerdir?

Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller:

a) Kasıtlı şekilde; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmama, görev mahallinde kurumlar tarafından belirlenen usul ve esasları yerine getirmeme, görev ile ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumama, bakımını yapmama, hor kullanma,

b) Özürsüz şekilde bir ya da iki gün göreve gelmeme,

c) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlama için kullanma,

d) Görev ile ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere karşı yalan ve yanlış beyanda bulunma,

e) Görev esnasında amirine sözle saygısızlık etme,

f) Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olma,

g) (MÜLGA ALT BENT RGT: 25.02.2011 RG NO: 27857 MÜKERRER KANUN NO: 6111/md.111),

h) (MÜLGA ALT BENT RGT: 25.02.2011 RG NO: 27857 MÜKERRER KANUN NO: 6111/md.111),

ı) Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunma,

j) (MÜLGA ALT BENT RGT: 25.02.2011 RG NO: 27857 MÜKERRER KANUN NO: 6111/md.111),

şeklinde tespit edilmiştir.

Kademe ilerlemesinin durdurulması nedir?

Kademe ilerlemesinin durdurulması, meydana gelen fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 ila 3 yıl durdurulmasıdır.

Kademe ilerlemesinin durdurulmasını gerektiren fiiller nelerdir?

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller:

a) Göreve sarhoş şekilde gelme, memurun görev yerinde alkollü içki içmesi,

b) Özürsüz ve kesintisiz şekilde 3 – 9 gün göreve gelmeme,

c) Göreviyle ilgili her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlama,

d) Amiri veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapma,

e) Görev yeri sınırları içerisinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlar ile izinsiz kullanma veya kullandırma,

f) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenleme,

g) (MÜLGA ALT BENT RGT: 21.09.2004 RG NO: 25590 KANUN NO: 5234/md.33),

h) Ticaret yapma veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma,

ı) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapma, kişilerin yarar ya da zararını hedef tutan davranışlarda bulunma,

j) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmama,

k) Açıklanması yasaklanmış olan bilgileri açıklama,

l) Amiri, maiyetindekiler, iş arkadaşları ya da iş sahiplerine karşı hakarette bulunma veya bunları tehdit etme,

m) Diplomatik statüsünden yararlanarak yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanma ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışları ile Devlet itibarını zedeleme ya da zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönme,

n) Kendisine verilen görev ve emirleri kasten yapmama,

o) Herhangi bir siyasi parti yararı veya zararına fiilen faaliyette bulunmak,

şeklinde tespit edilmiştir.

Devlet memurluğundan çıkarma nedir?

Devlet memurluğundan çıkarma, bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurun memurluktan çıkarılmasıdır.

Devlet memurluğundan çıkarılma halleri şartları nelerdir?

Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller:

a) İdeolojik ya da siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozma, boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma, grev vb. eylemlere katılma veya bu amaçlar ile toplu olarak göreve gelmeme, bunları tahrik ve teşvik etmek ya da yardımda bulunma,

b) Yasaklanmış olan her türlü yayın ya da siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basma, çoğaltma, dağıtma ya da bunları kurumların herhangi bir yerine asma veya teşhir etme,

c) Siyasi partiye katılma,

d) Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmeme,

e) Savaş, olağanüstü hal ya da genel afetlere ilişkin konularda amirler tarafından verilen görev veya emirleri yapmama,

f) Amirleri, maiyetindekiler ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunma,

g) Memurluk sıfatıyla bağdaşmayacak nitelik ve ölçüde yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunma,

h) Yetkisi bulunmaksızın gizli bilgileri açıklama,

ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizleme,

j) Yurtdışında Devletin itibarını düşürecek ya da görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunma,

k) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki yasaya aykırı fiilleri işleme,

l) Terör örgütleri ile eylem birliği içerisinde olma, bu örgütlere yardım etme, kamu imkan ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemek için kullanma ya da kullandırma, bu örgütlerin propagandasını yapma,

şeklinde tespit edilmiştir.

Disiplin cezaları söz konusu olduğunda tekerrür halinde ne olur?

Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil ya da halin cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde tekerrürü halinde bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren ancak ayrı fiil ya da haller nedeni ile verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında memura bir derece ağır ceza verilir.

Disiplin cezaları için hafifletici haller

657 sayılı DMK 125. maddesi uyarınca geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül ya da başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.

Disiplin cezası verilmesini gerektiren fiillere benzer eylemler

Yukarıda açıklamış olduğumuz ve memura disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden disiplin cezaları verilir.

Öğrenim durumları nedeni ile yükselebilecekleri kadroların son kademelerinde bulunan Devlet memurları

Öğrenim durumları nedeni ile yükselebilecekleri kadroların son kademelerinde bulunan Devlet memurlarının, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verilmesini gerektiren hallerde, brüt aylıklarının 1/4 ü – 1/2’si kesilir ve tekerrüründe görevlerine son verilir.

Disiplin cezaları ve ceza kovuşturması

Yukarıda açıklamış olduğumuz kurallar dahilinde disiplin kovuşturmasının yapılmış olması, fiilin genel hükümler kapsamına girmesi durumunda, sanık hakkında ayrıca ceza kovuşturması açılmasına engel teşkil etmeyecektir.

Disiplin cezasını kim verir, disiplin cezaları kim tarafından verilir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir.

Devlet memurluğundan çıkarma cezası, amirlerin bu yöndeki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir. Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi bulunmamaktadır, cezayı kabul ya da reddeder. Ret durumunda atamaya yetkili amirler 15 gün içerisinde bir başka disiplin cezası vermekte serbesttir.

Özel kanunların disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullarla ilgili hükümleri saklıdır.

Disiplin cezalarında zamanaşımı nedir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinde açıklanan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;

• Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,
• Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,

başlanmaması durumunda disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

Disiplin cezası gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içerisinde disiplin cezası verilmemesi halinde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

Disiplin cezalarında ne zaman karar verilir?

Disiplin amirleri;

• Uyarma,
• Kınama,
• Aylıktan kesme,

cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren on beş gün içerisinde vermek zorundadır.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren durumlarda soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna on beş gün içerisinde tevdi edilir. Disiplin kurulu, dosyayı teslim aldığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.

Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirlerince yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı olduğu kurumun yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami 6 ay içinde bu kurulca, karara bağlanır.

Yüksek disiplin kurulları nasıl karar verir?

Yüksek disiplin kurulları, kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördükleri hallerde, ilgilinin özlük dosyası ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye ya da niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.

Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur;

Soruşturma evrakını inceleme,

Tanık dinletme,

Disiplin kurulunda sözlü ya da yazılı olarak kendisi veya vekili aracılığıyla savunma yapma,

hakkına sahip bulunmaktadır.

Disiplin cezalarında memurun savunma hakkı

Devlet memuru hakkında memurun savunması alınmaksızın disiplin cezası verilemez.

Soruşturmayı yapanın ya da yetkili disiplin kurulunun yedi günden az olmamak kaydı ile verilen süre içerisinde veya bunun için belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

Cezai kovuşturmayla disiplin kovuşturmasının bir arada yürütülmesi

Aynı olay nedeni ile devlet memuru hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahkum olması ya da olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz.

Disiplin cezaları nasıl ve ne zaman uygulanır?

Disiplin cezaları, verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır.

Aylıktan kesme cezası, cezanın verilmiş olduğu tarihi takip eden ay başında uygulanır.

Verilen disiplin cezaları üst disiplin amirine, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ayrıca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.

• Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl,
• Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl,

süresince daire başkanı kadroları, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolar, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadroları, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyelikleri, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamaz.

Disiplin cezaları ne zaman özlük dosyasından silinir?

Disiplin cezaları devlet memurlarının özlük dosyasına işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur, uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından beş yıl, diğer cezaların uygulanmasından on yıl sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının kendisine ait özlük dosyasından silinmesi talebinde bulunabilir.

Memurun, yukarıda açıklamış olduğumuz süreler içerisindeki davranışlarının, bu talebini haklı kılacak nitelikte görülmesi halinde, isteğinin yerine getirilmesine karar verilerek bu karar özlük dosyasına işlenir.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının özlük dosyasından çıkarılmasında, disiplin kurulunun mütalaası alındıktan sonra yukarıda açıkmış olduğumuz usul uygulanır.

Disiplin cezaları itiraz nasıl yapılır, nasıl itiraz edilir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi devlet memurlarına disiplin amirleri tarafından verilen;

• Uyarma,
• Kınama,
• Aylıktan kesme,

cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı ise yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.

Yapılacak itiraz için süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.

İtiraz mercileri, itiraza ilişkin dilekçe ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır.

Disiplin cezalarına karşı yapılan itirazın kabulü durumunda, disiplin amirleri, kararı gözden geçirmek suretiyle memura verilen cezayı hafifletebilir ya da tamamen kaldırabilir.

Disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.

Disiplin cezasına itiraz avukat istanbul ve hukuki danışmanlık hizmetini nasıl alabilirim?

Hukuk ofisimiz, disiplin cezasına itiraz avukat istanbul, hukuki danışmanlık konularında hizmetler vermekte olup hukuki destek almak için 08504201155 numaralı iletişim hattımızdan Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ulaşabilirsiniz.