Bu yazı içeriğinde sokağa çıkma yasağına uymamanın cezası hakkında bilgilendirici mahiyette genel bilgilere yer verilecektir. 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu’nda Cumhurbaşkanı tarafından yurdun bir veya birden fazla bölgesi veya tamamında altı ayı geçmemek üzere;
a) Tehlikeli salgın hastalıklar ya da doğal afet ve ağır ekonomik bunalım hallerinden birinin veya birden fazlasının görülmesi durumunda,
b) Anayasayla kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması durumlarında, Milli Güvenlik Kurulunun görüşü de alındıktan sonra;
olağanüstü hal ilan edilebileceği belirtilmiştir.
Olağanüstü hal kararı Resmi Gazete’de yayımlanmasını takiben Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde olması durumunda derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü hal süresini değiştirebilir. Cumhurbaşkanının talebi ile, her seferinde dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir ya da olağanüstü hali kaldırabilir.
Anayasamızda temel hak ve hürriyetlerin, özlerine dokunulmaksızın sadece Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabileceği açıklanmıştır. Bununla birlikte bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacaktır.
Bu kapsamda savaş, seferberlik ya da olağanüstü hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek şartıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir veya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırı tedbirler alınabilir.
Olağanüstü Hal Kanununda tehlikeli salgın hastalık, doğal afet ya da ağır ekonomik bunalım nedeni ile olağanüstü hal ilan edilen yerlerde;
Bölge valisi veya il valisi tarafından, bu Kanun veya diğer kanunlarla verilen yetkilere dayanılarak alınan tedbirlere aykırı hareket eden, emirleri dinlemeyen veya istekleri yerine getirmeyen veya kimliklerine dair kasten gerçeğe aykırı bilgi veren veya bilgi vermekten çekinen kişilerin, fiilleri başka bir suç oluştursa dahi ayrıca üç aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılacağı açıklanmıştır.
Yukarıda yapmış olduğumuz açıklamalar dışında konuyla bağlantılı olan İl Özel İdaresi Kanunu 11/C ve 66. maddelerine de değinmek gerekir. Bu kapsamda il sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir. Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır.
Vali, kamu düzeni ya da güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulması ya da bozulacağına ilişkin ciddi emarelerin bulunduğu durumlarda on beş günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı kamu düzeni ya da kamu güvenliğini bozabileceği şüphesi bulunan kişiler için sınırlayabilir. Belli yer ve saatlerde kişilerin dolaşmasını, toplanmasını, araçların seyirlerini düzenleyebilir veya kısıtlayabilir. Ruhsatlı da olsa her çeşit silah ve merminin taşınması ve naklini yasaklayabilir.
İl genel kurulu ya da idare kurulları veya en büyük mülki amirler tarafından kanunların verdiği yetkiye dayanarak ittihaz ve usulen tebliğ veya ilan olunan karar ve tedbirlerin tatbik ve icrasına muhalefet eden veya müşkülat gösterenler veya riayet etmeyenler, mahalli mülki amir tarafından Kabahatler Kanununun 32. maddesi hükmü uyarınca cezalandırılır.
Kabahatler Kanunu 32. maddesi uyarınca yetkili makamlar tarafından adli işlemler nedeniyle veya kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye idari para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir. Kabahatler Kanunu için öngörülen para cezaları her yıl güncellenmektedir. Bu para cezası, 2020 yılı için 392 Türk Lirası olarak belirlenmiştir.
Ancak, kamu düzenini ve güvenliğini veya kişilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek toplumsal olayların baş göstermesi halinde vali tarafından kamu düzenini sağlamak amacıyla alınan ve usulüne göre ilan olunan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar, üç aydan bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
Kanunun 282. maddesi uyarınca bu kanunda yazılı olan yasaklara aykırı hareket eden veya zorunluluklara uymayanlara idari para cezası verilebilecektir. Sokağa çıkma yasağı idari para cezası itiraz avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmeti için hukuk ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.
Sokağa çıkma yasağına aykırılık halinde Türk Ceza Kanunu 195. maddesinin uygulama alanı bulabileceği şeklinde açıklama ve haberlere rastlanılmaktadır. Ancak madde metninde;
“Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişinin” iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı ifade edildiğinden, “karantina altına alma tedbirine uymayan” kişinin cezalandırılacağı açıklanmıştır. Açıklanan nedenlerle detaylı bilgilendirme ve hukuki danışmanlık için aşağıda yer alan iletişim hattımızdan hukuk ofisimize ulaşılabilecektir.
Hukuki danışmanlık ve talepleriniz için hukuk ofisimiz 08504201155 numaralı iletişim hattımızdan Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ulaşabilirsiniz.